Een erectiestoornis kan zowel een lichamelijke als psychologische oorzaak hebben.
Psychologische oorzaken
Problemen van diverse aard die op psychisch gebied liggen kunnen een erectiestoornis geven. Onzekerheid en angst voor falen spelen een belangrijke rol. Andere factoren hebben invloed zoals geluid, licht, geur of gedrag van de partner. Ook depressies, zogenaamde 'life-events' (ingrijpende gebeurtenissen in iemands leven), geringe seksuele opwinding van de partner, nare seksuele ervaringen in de jeugd, bang zijn voor intimiteit, relatieproblemen of seksualiteit als wapen in een onderlinge strijd tussen de partners, vormen een aanleiding zijn tot een erectiestoornis. Ongeveer 25% van erectiestoornissen wordt veroorzaakt door een psychologische oorzaak. Bij 45% speelt zowel een psychologische als een lichamelijke oorzaak een rol. Bij 25% is er vrijwel alleen een lichamelijke oorzaak terwijl bij 5% van de patiënten geen oorzaak wordt gevonden.
Lichamelijke oorzaken
Bloedvatafwijkingen
Gedurende het leven raken de bloedvaten beschadigd. Dit proces vindt plaats in de wand van het bloedvat en leidt tot een verminderde functie van het bloedvat. Het bloedvat kan minder goed samentrekken, ontspannen of raakt verstopt. Deze aandoening wordt ook wel atherosclerose of endotheeldysfunctie genoemd en is de belangrijkste oorzaak van hart- en vaatziekten zoals een hartinfarct, herseninfarct of hoge bloeddruk. Deze aandoening kan ook de zwellichamen in de penis beschadigen. Hierdoor vult de penis zich minder goed met bloed waardoor de erectie afneemt. Ongeveer 40% van erectiestoornissen wordt veroorzaakt door endotheeldysfunctie. Door roken, hoge bloeddruk, een te hoog cholesterol, overgewicht en te weinig bewegen neemt de kans op endotheeldysfunctie toe.
Diabetes Mellitus (suikerziekte)
Suikerziekte (diabetes mellitus) is een vaak voorkomende oorzaak van problemen. Suikerziekte heeft een slechte invloed op de werking van zenuwbanen en bloedvaten. Ongeveer 30% van erectiestoornissen wordt veroorzaakt door Diabetes Mellitus en 50% van alle mannen met diabetes krijgt ooit met erectiestoornissen te maken.
Medicatie, alcohol en drugs
Medicatie kan een rol spelen bij het krijgen van een erectiestoornis. Een voorbeeld vormen de bètablokkers. Zij worden vooral gegeven voor de behandeling van hoge bloeddruk en bepaalde hartproblemen (angina pectoris). Ook kunnen medicijnen tegen depressieve klachten (anti-depressiva) erectiestoornissen veroorzaken. Deze medicijnen kunnen het seksuele verlangen doen afnemen en ook het klaarkomen bemoeilijken. Ongeveer 15% van erectiestoornissen wordt veroorzaakt door medicatie.
Het gebruik van drugs en alcohol heeft een negatief effect op de kwaliteit van de erectie.
Beschadiging van de zenuwen
Ziekten van hersenen of zenuwbanen leiden ertoe dat prikkels niet meer kunnen worden doorgegeven. Voorbeelden hiervan zijn een herseninfarct, ongevallen waarbij het bekken beschadigd is of operaties in dit gebied, zoals de radicale prostaatverwijdering voor prostaatkanker. Ook door bestraling van prostaatkanker kan zenuwbeschadiging en dus een erectiestoornis optreden. Ongeveer 16% van de erectiestoornissen wordt veroorzaakt door zenuwbeschadiging.
Hormoonafwijkingen
Bij een te laag mannelijk geslachtshormoon (testosteron) kan ook een erectiestoornis optreden. Er zijn meerdere oorzaken waardoor het testosteron te laag kan zijn. Het testosteron beïnvloed de zin in seks (libido). Zodra het gehalte aan testosteron daalt neemt de interesse in seks en het vermogen een erectie te krijgen af. Ook afwijkingen in de hoeveelheid schildklierhormoon kunnen erectiestoornissen veroorzaken. Ongeveer 5% van de erectiestoornissen wordt veroorzaakt door hormoonafwijkingen.
Overige oorzaken
Een afwijking aan de penis zelf zal ook tot een erectiestoornis kunnen leiden, bijvoorbeeld omdat het pijn doet en daardoor remmend werkt op de zin om te vrijen. Bijvoorbeeld een te nauwe voorhuid die te strak komt te staan bij een erectie of een kromstand die wordt veroorzaakt door een verharding in de wand van het zwellichaam. (Ziekte van Peyronie)
Ook een toegenomen spanning in de bekkenbodemspieren kan zowel de erectie als de ejaculatie negatief beïnvloeden.
Risicofactoren voor erectiestoornissen
Naarmate men ouder wordt neemt de kans op een erectiestoornis toe. Uit onderzoek in de V.S. blijkt dat 30% van de mannen van 45 jaar erectiestoornissen hebben. Bij mannen van 60 jaar is dat al 40% en bij mannen van 70 jaar is dat bijna 50%. Het ouder worden op zich is natuurlijk geen echte oorzaak. Het is vaak een combinatie van ouder worden en het krijgen van een ziekte, bijvoorbeeld atherosclerose of Diabetes Mellitus. Ook is er een relatie tussen plasklachten door een goedaardige prostaatvergroting en een toename van de kans op erectiestoornissen.