De organen in de onderbuik: de baarmoeder, de blaas en de endeldarm, worden op hun plaats gehouden door spieren, ligamenten en steunweefsels, die echter door verschillende oorzaken kunnen worden beschadigd of hun kracht en soepelheid kunnen verliezen. Als dit gebeurt, kan dit tot gevolg hebben dat vernoemde organen geleidelijk gaan zakken (wij spreken dan van een verzakking of prolaps), zelfs tot voorbij de opening van de vagina. U kunt een verzakking hebben van de verschillende compartimenten in de vagina m.n. de voorwand (cystocele), achterwand (rectocele), baarmoeder (descensus uteri) of een combinatie van alle drie. Indien er geen baarmoeder aanwezig is, kunt U een verzakking hebben van de top van de vagina (zogenaamd een ‘topprolaps’).

Veruit de meeste prolapsen zijn het gevolg van moeilijke of bruuske bevallingen, van te snel op elkaar volgende zwangerschappen of van geboorten van zeer zware baby's. Tijdens en na de periode van de overgang (menopauze), met haar verminderde productie van hormonen, worden de steunweefsels nog dunner en zwakker. Het is meestal dan dat een prolaps door de patiënten wordt opgemerkt.
Sommige verzakkingen worden niet opgemekt door de patiënten zelf en worden bij een routine onderzoek vastgesteld. In de meeste gevallen geeft een prolaps echter wel klachten. De patiënte voelt ‘een bol’ in de vagina die al of niet uit de schede komt en die dan meestal verdwijnt na een nachtje slapen. Andere klachten zijn: urineverlies, voornamelijk bij inspanningen die de druk in de buikholte doen toenemen (dragen van zware voorwerpen, hoesten, sporten en bij ontlasting), herhaalde blaasontstekingen, stoelgangsproblemen (constipatie en soms zelfs verlies van stoelgang). Tenslotte wordt een prolaps af en toe gekenmerkt door seksueel ongemak of pijn.
De aanpak van een vaginale verzakking moet ‘holistisch’ zijn. Dit gebeurt meer en meer na multidisciplinair overleg tussen gynaecologen, urologen, abdominale chirurgen en fysiotherapeuten. Sinds ruim een ½ jaar is er een multidisciplinaire bekkenbodemspreekuur op beide locaties in het Jeroen Bosch Ziekenhuis (GZG).

Een prolaps, die geen klachten geeft, hoeft niet behandeld te worden.

Een hinderlijke prolaps kan vaak conservatief (dat wil zeggen zonder operatie) behandeld worden met hormonen, aangepaste fysiotherapie (kegeloefeningen bv) en/ of met een pessarium (vaginale ring).
Sommige vaginale verzakkingen moeten echter operatief hersteld worden. Dit kan via vaginale toegangsweg of via laparoscopie / kijkoperatie ( ook wel ‘sleutelgatchirurgie’genoemd).
Een verzakking van één van de vaginale compartimenten (bv enkel de voorwand of enkel de achterwand van de vagina) zal meestal vaginaal geopereerd worden door een gynaecoloog.
Een verzakking van meerdere compartimenten of verzakking van de top van vagina (na het verwijderen van de baarmoeder) kan beter met een kijkoperatie worden hersteld. Deze ingreep wordt meestal uitgevoerd door de uroloog en/of een gynaecoloog. De kansen op definitief herstel na een kijkoperatie zijn beter dan na vaginale benadering (90% slaagkans vs 60%).
De kans op complicaties m.n. infectie van de prothese, erosie (doorgroei van de prothese doorheen de vaginawand) en dyspareunie (pijn in de vagina tijdens vrijen), is ook kleiner na een kijkoperatie (3% vs 10%).
Bij de techniek van de kijkoperatie wordt, via 4 kleine gaatjes (5mm) in de buik, de verzakking hersteld waarbij de 3 compartimenten van het vrouwelijk bekken met een prothese bandje opgehangen worden. Dankzij het gebruik van het prothese bandje kunnen goede en blijvende resultaten bereikt worden.
 
De gemiddelde verblijfduur in het ziekenhuis bedraagt 3-4 dagen (vergelijkbaar met de vaginale operatie).