Op 26 maart 2009 werden de resultaten van de Europese studie (de ERSPC-studie) naar het nut van screening op prostaatkanker gepubliceerd. In de studie werd een groep gezonde mannen actief onderzocht op de aanwezigheid van prostaatkanker, terwijl in een andere groep alleen onderzoek werd gedaan als er klachten waren. Als er prostaatkanker werd gevonden in een van beide groepen werden behandelmogelijkheden gekozen volgens de algemeen geldende richtlijnen, afhankelijk van het stadium en de voorkeur van de patiënt. De studie die gecoördineerd wordt door onderzoekers uit het Erasmus MC Rotterdam toont aan, dat screening op prostaatkanker, in een groep van 162000 mannen tussen 55 en 70 jaar,  de sterfte met 20% verminderd. Een recente update van de studie toont zelfs een sterftereductie van 31%.

Tegelijkertijd werd in een minder groot Amerikaanse onderzoek geen verschil in sterfte gevonden door screening. Bij het screenen naar prostaatkanker wordt gebruik gemaakt van PSA. Deze uit de prostaat afkomstige stof kan in het bloed worden gemeten. In Amerika laten al veel meer mannen hun PSA bepalen dan in Europa. In de Amerikaanse studie was ook in de controlegroep vaak de PSA waarde bepaald. Daarom is een betrouwbare uitspraak over het nut van screening op prostaatkanker op basis van deze Amerikaanse studie niet mogelijk voor de Europese situatie.

De ERSPC studie laat ook zien dat screening nadelen kan hebben. Bij veel mannen zal een prostaatkanker worden vastgesteld, die geen klachten geeft in het verdere leven. In de huidige studie werd dit aantal geschat op 30%. Daarom moet het nut van screenen verder worden onderzocht. Immers als er een vorm van kanker wordt gevonden die niet tot problemen zal lijden, is behandeling niet noodzakelijk, maar heeft de diagnose kanker wel impact op de kwaliteit van leven. Een manier om het aantal nutteloze behandelingen te verminderen is het actief controleren (active surveillance) van mannen met langzaam groeiende prostaatkankers en niet meteen te opereren of te bestralen. De Rotterdamdse onderzoeksgroep is intussen een studie begonnen waarin dit active surveillance beleid centraal staat (patienteninformatie) 

De Nederlandse Vereniging voor Urologie adviseert alle mannen die overwegen zich te laten screenen op het bestaan van prostaatkanker zich optimaal te laten informeren over het risico van de aanwezigheid van een prostaatkanker, en de gevolgen van screening. De website prostaatwijzer.nl geeft hierover aanvullende informatie.
Ook uw huisarts kan u helpen bij het maken van een keuze. Het Nederlands Huisartsengenootschap heeft aanvullende informatie in hun patientenbrief.