Operatieve behandeling

Is het aannemelijk gemaakt dat een gezwel in een nier kwaadaardig kan zijn en zijn er geen evidente metastasen, dan is de volgende stap het verwijderen van de gehele nier met het gezwel. Er zijn echter steeds vaker uitzonderingen op deze praktijk: als een gezwel klein is en “gunstig” gelegen is in de nier, dan kan overwogen worden om alleen het gezwel te verwijderen uit de nier en het overgrote deel van die nier zijn functie te laten behouden. Ook als er bijvoorbeeld maar 1 werkende nier is, wordt een dergelijke methode overwogen.
De operatieve verwijdering van een nier voor een kwaadaardig gezwel vindt door de urologen in ’s-Hertogenbosch in de regel plaats via een kijkoperatie, waarbij door 3 of 4 kleine openingen inde buik de nier volledig wordt losgemaakt. Via een enkele centimeters grote snede in de buik wordt vervolgens het nierweefsel (in een plastic zakje) verwijderd. Deze kijkoperatie techniek kan echter niet bij iedereen uitgevoerd worden Dit is onder andere afhankelijk van eerder buikoperaties en de grootte van de afwijking in de nier.
Alleen als er geen uitzaaiingen blijken te zijn bestaat er door operatie kans op volledige genezing. Helaas komt het ook voor dat pas na verloop van tijd blijkt dat er toch uitzaaiingen blijken te zijn, die op het moment van de operatie nog niet zichtbaar waren.

Medicamenteuze behandeling

Indien er uitzaaiingen zijn geconstateerd is er geen zicht op een genezende behandeling. Wel kan overwogen worden medicamenteuze behandelingen te geven die erop gericht zijn de ziekte voor een bepaalde tijd af te remmen.  Het heeft in een aantal gevallen toch zin om de niertumor zelf operatief te verwijderen om een betere uitgangssituatie te krijgen voor een eventuele verdere behandeling van de uitzaaiingen met medicijnen. Bij niercelkanker is ervaring met de onderstaande middelen:

Immunotherapie

Deze therapie is erop gericht om het eigen afweersysteem zodanig te activeren dat het de niercelkanker op uitzaaiingsplaatsen zo veel mogelijk opruimt. Deze therapie is niet altijd mogelijk of zinvol. Het is daarbij slecht te voorspellen hoe goed het effect hiervan zal zijn en hoe lang dat effect aanhoudt. Door de meestal forse bijwerkingen is niet iedereen in staat een dergelijke behandeling te ondergaan. De namen zijn: interferon-alpha en interleukine-2.

Bij deze behandeling is het meestal zinvol om eerst de niertumor operatief te verwijderen om een betere uitgangssituatie te krijgen voor een eventuele verdere behandeling met immunotherapie. Omdat de kans op een succesvolle behandeling beperkt is en de bijwerkingen fors zijn, wordt tegenwoordig steeds vaker eerst overwogen andere medicijnen te geven die in de groep Targeted therapie vallen (zie onder).

Targeted therapie

Er is sinds kort een nieuwe groep medicijnen beschikbaar voor de behandeling van uitgezaaide vormen van niercelkanker. Deze medicijnen zijn gericht op het afremmen van de groei van het gezwel en de bijbehorende uitzaaiingen door de stimulatie van nieuwe bloedvaatjes in zo’n gezwel te blokkeren. Het weefsel sterft dan deels af. Helaas zijn de bijeffecten van deze middelen, omdat ze ook op normaal weefsel effecten hebben, fors. Deze middelen zijn niet in staat om genezing te bewerkstelligen. Ook deze therapie is niet altijd mogelijk of zinvol. Het is daarbij slecht te voorspellen hoe goed het effect hiervan zal zijn en hoe lang dat effect aanhoudt. De namen zijn: sorafinib, sunitinib en temsirolimus. De ervaring met deze middelen is nog kort.